Op 15 augustus 1845 werd de Vereeniging voor de Nederlandsche Flora opgericht, die later de Koninklijke Nederlandse Botanische Vereniging zou gaan heten. Daarmee is de KNBV één van de oudste wetenschappelijke verenigingen in Nederland. Het doel van de vereniging is de kennis over planten, in zijn breedste betekenis, te bevorderen. Dit betekent dat onderzoek en onderwijs in uiteenlopende vakgebieden, variërend van plantenecologie, plantentaxonomie en vegetatiekunde tot plantenfysiologie en moleculaire plantkunde door de vereniging worden gestimuleerd. 

De KNBV is uitgever van het wetenschappelijke tijdschrift Plant Biology,

Samen met het Hugo de Vries Fonds stelt de KNBV jaarlijks de Hugo de Vries Prijs beschikbaar aan het beste proefschrift in de botanie.

Studenten kunnen een beroep doen op het Stipendium Bottelier voor een tegemoetkoming in kosten voor wetenschappelijk onderzoek.